Новости

Постановления Главного Казыя РТ

1) Решение относительно кредита на поддержку сельского хозяйства, учитывая трудности в весенний период на закупку семян и горюче смазочных материалы.

Прежде чем ответить на этот вопрос необходимо коротко объяснить принципы работы учреждений, предоставляющих данные кредиты. Например, самый выгодный процент предоставляет «Россельхозбанк» - 14 % годовых сроком на 5 лет, из которых 10,5% погашается бюджетом и, в конечном счете, на потребителя остается 3,5%. Исходя из выше сказанного, вопрос можно переформулировать следующим образом: «Можно ли с точки зрения ислама брать кредит под 3,5% годовых на поддержку сельского хозяйства?»

Ответ: в исламе ростовщичество (риба) запрещено. Ростовщичество явление запретное во всех небесных религиях (ислам, христианство, иудаизм). Всевышний Аллах в Коране говорит: «Но Аллах дозволил торговлю и запретил лихоимство» (Сура «Аль-Бакара», 275 аят). Всевышний также говорит: «О те, которые уверовали, бойтесь Аллаха и не берите оставшуюся часть лихвы, если вы являетесь верующими. Но если вы не сделаете этого, то знайте, что Аллах и его посланник объявляет вам войну. А если вы раскаетесь, то вам останется ваш первоначальный капитал…» (Сура «Аль-Бакара», 278 – 279 аяты). Посланник Аллаха, да благословит его Аллах и приветствует, сказал: «Один дирхам (приобретенный посредством) ростовщичества хуже, чем совершить прелюбодеяние 36 раз» (Муснад Имам Ахмад). Также много изречений пророка, да благословит его Аллах и приветствует, указывают на то, что приобретение одного дирхама путем ростовщичества хуже, чем совершение прелюбодеяния со своей матерью около Каабы 36 раз. Передает Имам Муслим от Джабира, да будет доволен им Аллах, что пророк, да благословит его Аллах и приветствует, проклял берущего под проценты, дающего под проценты, фиксирующего проценты (на бумаге) и свидетелей этого и сказал, что они все одинаковы (в своем грехе)».

Мудрость данного социального недуга заключается в следующем:

Во-первых, возникновение неприязни между людьми.

Во-вторых, ростовщичество приучает человека, дающего под проценты к «легким» деньгам – получение прибыли без риска и приложения каких-либо усилий, путем использования трудной финансовой ситуации или положения у кого-либо.

В-третьих, в исламе деньги считаются некой виртуальной ценностью, которая должна приносить пользу людям в сфере производства, земледелия, торговли и т.д. Поэтому виртуальные деньги, которые приобретаются на другие виртуальные деньги (лотерея, азартные игры на деньги, получение процентов) не приносят никакой пользы для социума в выше упомянутых сферах. В исламе же, деньги должны расходоваться на общественно полезные сферы деятельности, которые в дальнейшем принесут пользу и прибыль для всего общества.

Ростовщичество бывает двух видов:

риба «аль-фадль» (редко происходит в нашей жизни) – это обмен одного и того же товара ссылаясь только на вес и объем, не принимая во внимание рыночной цены на данный вид товара.

риба «ан-насия» - это ростовщичество, связанное со временем. В данном виде риба осуществляется продажа времени за счет увеличения цены (проценты) одного и того же вида товара или таких товаров, которые имеют вес и объем.

Что касается кредита на поддержку сельского хозяйства, то данный кредит основывается на процентах. Не смотря на то, что основной долг кредита покрывается бюджетом часть остается за потребителем.

Во-первых, основываясь на изречении пророка Мухаммада, да благословит его Аллах и приветствует, в котором говорится о дирхаме, заработанным посредством ростовщичества, как об одном из величайших грехов, мы можем сделать вывод о запретности данного количества процента. Использование в контексте слова «дирхам» имеет под собой смысл как минимальной денежной единицы.

Во-вторых, он является соучастником в 14% годовых.

В-третьих, при нецелевом использовании данного кредита потребитель будет, подвергнут административному наказанию, что тоже противоречит основам кредита в исламе.

В-четвертых, самый основной аргумент, которым можно было бы разрешить данный кредит, основываясь на правило исламской юриспруденции, которое звучит следующим образом: «Необходимость разрешает запретное», не действителен по следующим причинам: в исламе потребности делятся на три вида:

а) даруррият (крайняя необходимость в чем-либо и при отсутствии, чего человеку угрожает смерть, например, отсутствие еды, питья и одежды в зимнее время);

б) хажият (необходимость в чем-либо, но при отсутствии, чего человеку смерть не угрожает, но создаются трудные условия для жизни, например, отсутствие транспорта, одежды в теплую погоду);

в) тахсиният (улучшение условий жизни, посредством приобретения чего-либо, в чем нет крайней необходимости, но при наличии, которых создаются комфортные условия для жизни).

Как правило, кредит берется для улучшения условий жизни и создания комфортных условий для работы и только незначительная часть указанных целей в приказе Минсельхоза подпадают под пункт «хажият». Чтобы разрешить запретное, т.е. данный вид кредита оно должно попадать под критерии «даруррият», но в данном случае этого не происходит.

Таким образом, не при каких перечисленных обстоятельствах кредит на поддержку сельского хозяйства не будет разрешенным с точки зрения ислама.

Подготовил: советник Главного Казыя Шавкят Абубекеров

2) Возложить вопросы бракоразводного процесса по-мусульманским обычаям (талак), представителям Главного Казыя в регионах РТ, если же возникают споры по этим вопросам, то передать решение этих вопросов Казыю Центрального региона РТ Рустему хазрату Зиннурову.

Подпись:

Главный Казый Республики

Татарстан Джалиль хазрат Фазлыев

Баш Казые

 карары:

1) Авыл хуҗалыгы эшләрендә банк-кредит мәсьәләләре буенча карары:

Әлеге карарга җавап бирер алдыннан кредит бирә торган оешмаларның эшләү принцпларын кыскача аңлатып китәргә кирәк. Мәсәлән, кредит алуның иң кулай шартлары «Россельхозбанк» тарафыннан тәкъдим ителә – кредит елына 14 %ка арту белән 5 елга бирелә, әлеге сумманың 10,5% бюджет тарафыннан каплана һәм, нәтиҗәдә кулланучыга 3,5% кына кала. Шуннан чыгып, сорауны башкачарак куерга мөмкин: «Авыл хуҗалыгын үстерү өчен елына 3,5 % ка арту белән кредит алу шәригать тарафыннан рөхсәт ителәме?»

Җавап: ислам дине рибаны тыя. Күктән иңгән барлык диннәрдә дә (ислам, насара, яһүди) риба харам санала. Аллаһы Тәгалә Коръәндә: «Аллаһ сәүдә эшләрен хәләл итте, риба эшләрен хәрам кылды», – дигән («Бакара» сүрәсе, 275 аять). Аллаһы Тәгалә болай дип тә әйткән: «Әй, мөэминнәр, Аллаһыдан куркыгыз, рибаларыгызны ал­магыз. Әгәр риба белән мал алудан туктамасагыз, ул вакытта яхшы белегез: Аллаһының һәм Рәсүлнең сезгә каршы сугышуларын үзегезгә лязем иткән буласыз. Әгәр тәүбә итсәгез, бурычка биргән малыгыз сезнеке, биргәнегез хәтле генә алыгыз...» («Бакара» сүрәсе, 278-279 аятьләр). Аллаһының Рәсүле галәйһиссәләм: «Риба (юлы белән табылган) бер дирһәм 36 мәртәбә зина кылудан яманрак», – дигән (Әхмәд). Шулай ук Мөхәммәд галәйһиссәләмнең риба юлы белән табылган бер дирһәмнең үз әниең белән Кәгъбә янында 36 мәртәбә зина кылудан да яманрак булуын белдергән күп хәдисләре бар. Җәбир, Аллаһ аннан разый булсын, сүзләреннән имам Мөслим хәбәр иткәнчә, Пәйгамбәр галәйһиссәләм риба бирүчене, риба алучыны, рибалы килешүне (кәгазьгә) теркәүчене һәм бу эшнең шаһитләрен ләгънәт кылган һәм алар (кылган гөнаһларында) бәрабәр тигез дип әйткән.

Әлеге иҗтимагый чир түбәндәге яман нәтиҗәләргә сәбәпче була:

Беренчедән, риба кешеләр арасында нәфрәт уята.

Икенчедән, риба проценты арту шарты белән акча биреп торучыны «җиңел» акчага – малын куркыныч астына куймыйча һәм тир түкмичә, берәр кешенең матди кыенлыклары яки авыр хәлдә калуыннан файда алуга – өйрәтә.

Өченчедән, исламда акча ниндидер виртуаль кыйммәт санала һәм ул сәнәгатьтә, авыл хуҗалыгында, сәүдәдә һәм башка өлкәләрдә кешеләргә файда китерергә тиеш. Шуңа күрә, виртуаль акчалардан (лотерея, комарлы уеннар, риба) кергән виртуаль акчалар шәхескә югарыда телгә алынган өлкәләрдә бернинди файда да китерми. Ислам кануннары буенча, акча җәмгыятькә файдалы өлкәләргә, киләчәктә кешеләргә файда һәм җәмгыятькә табыш китерә торган эшләргә сарыф ителергә тиеш.

Риба ике төрле була:

1.                               риба «әл-фадль» (безнең тормышта сирәк була) – берәр төрле товарны шундый ук товарга, аның базар бәясен исәпкә алмыйча, авырлыгы һәм күләменә генә нигезләнеп алыштыру.

2.                               риба «ән-нәсия» – вакыт белән бәйле риба. Рибаның әлеге төре – бер үк товарны яки авырлык һәм күләм белән үлчәнә торган бер үк төрдәге товарны вакыт үтү белән бәясе арту шарты белән сату.

Авыл хуҗалыгын үстерү өчен алынган кредитка килгәндә, әлеге кредит процентка нигезләнгән. Кредит бурычының төп өлеше бюджет тарафыннан капланса да, аның бер өлешен кулланучы түләргә тиеш.

Беренчедән, Мөхәммәд галәйһиссәләмнең риба юлы белән табылган бер дирһәмнең дә зур гөнаһ булуын аңлаткан хәдисләренә нигезләнеп, без процентның бик аз күләме дә харам булуы хакында нәтиҗә чыгара алабыз. Хәдистә дирһәм сүзенең кулланылуы иң кечкенә акча берәмлеген белдерә.

Икенчедән, бу кеше елына 14% ка арту шарты белән төзелгән килешүдә катнаша.

Өченчедән, кредит билгеләнгән максатларга файдаланылмаган очракта, кулланучы административ җәзага тартылачак, бу шулай ук ислам буенча кредит бирү шартларына туры килми.

Дүртенчедән, шәригатьтә каралган «Зарурият булганда хәрам рөхсәт ителә» дигән кагыйдә дә әлеге кредитны алу очрагына туры килә алмый. Чөнки шәригать буенча  ихтыяҗлар өч төргә бүленә:

а) зарурият (аларның булмавы адәм баласының тормышын куркыныч астына куя, мәсәлән, ризык, су һәм кышкы суыкта кием булмау);

б) хаҗият (адәм баласының тормышын куркыныч астына куймый, ләкин яшәү шартларын катлауландыра, мәсәлән, транспорт яки җылы көннәрдә кием булмау);

в) тәхсиният (зарурият булмаган очракта, тормыш шартларын уңайлы итә торган нәрсәләрне булдырып, яшәү шартларын яхшырту).

Кагыйдә буларак, кредит яшәү шартларын яхшырту һәм хезмәт өчен уңайлы шартлар тудыру максаты белән алына, һәм Минсельхоз карарында билгеләнгән максатларның бик азы гына «хаҗият» санала ала. Харамны, ягъни кредит алуны рөхсәт итү өчен ул «зарурият» шартларына туры килергә тиеш, ләкин бу очракта әлеге таләп үтәлми.

Шулай итеп, авыл хуҗалыгын үстерү өчен алынган кредит бернинди шартларда да шәригать тарафыннан рөхсәт ителә алмый.

Әзерләде: Баш Казыйның киңәшчесе

Шәүкәт хәзрәт Әбүбәкеров

2) Соңгы вакытларда талак мәсьәләләрендә күп кенә низаглар килеп чыгу сәбәпле, бу мәсъәләне хәл итү авыл район имам-хатыйплары, имам-мөхтәсибләре бөтенләй алынып, ТҖ төбәк казыятләре идарәләре вәкаләте генә дип игълан итәм.

Талак мәсьәләсендә төбәк казыятләре идарәләрендә низаглы мәсьәләләр килеп чыкканда ТҖның Үзәк төбәге Казые Рөстәм хәзрәт Зиннуровка мөрәҗәгать итәргә тиешләр